6B05201 - Экология

1

БББ атауы

6B05201 - Экология

2

Дайындық бағыты

6B052 - Қоршаған орта

3

Мақсаты

Экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша өзекті мәселелерді шешуге қабілетті және маман-экологтарға еңбек нарығының қазіргі талаптарына жауап беретін, экология және табиғатты пайдалануды басқару саласындағы кәсіби құзыреттілікке, терең теориялық және практикалық білімге ие ұлттық басымдықтар мен халықаралық тәжірибе негізінде мамандарды даярлау.

4

Құзыреттіліктер

6В05201 «Экология» білім беру бағдарламасын оқыту нәтижесінде келесі негізгі құзыреттіліктер қалыптасады:

КК1.  Жалпы білім беру құзыреттілігі 

               1.1 Ұлттық саясат пен әлеуметтік басымдықтарды, әлемдегі және Қазақстандағы тарихи және қазіргі қоғамдық-саяси жағдайды біледі және түсінеді.

КК2. Әлеуметтік-саяси ғылымдар саласындағы құзыреттілік 

               2.1 Құқықтық жүйе мен заңнаманың негіздерін, Қазақстанның экономикалық даму тенденцияларын біледі және экономиканы мемлекеттік реттеудің мақсаттары мен міндеттерін түсінеді.

               КК3. Орыс және шет тілдері, мемлекеттік саласындағы құзыреттіліктер

3.1 Тұлғааралық, мәдениетаралық және өндірістік (кәсіптік) қарым-қатынас мәселелерін шешу үшін қазақ, орыс және шет тілдеріндегі лингвистикалық және сөйлеу құралдарын қолдана білу.

КК4. Ақпараттық құзыреттілік 

               4.1. ақпараттарды іздеу, сақтау, өңдеу, қорғау және тарату үшін әртүрлі ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолданады: интернет-ресурстар, бұлтты және мобильді қызметтер

               4.2.   компьютермен, сонымен бірге жаһандық компьютерлік желілермен жұмыс жасау дағдыларын меңгерген.

               КК5. Салауатты өмір салтындағы және тұлғаның жеке дамуы барысындағы құзыреттіліктер

               5.1.Өзін-өзі дамыту және мансаптық өсу үшін жеке білім беру траекториясын құрады, дене шынықтыру әдістері мен құралдары арқылы толық әлеуметтік және кәсіби белсенділікті қамтамасыз ету үшін салауатты өмір салтына бағыт береді.

               5.2. Дене тәрбиесі мен денсаулықты нығайтудың құралдары мен әдістерін қолдана білу, толық әлеуметтік және кәсіптік қызметті қамтамасыз ету үшін дене шынықтырудың қажетті деңгейін қамтамасыз етеді.

               5.3 Гигиена, еңбекті қорғау және мүмкін болатын сыртқы ортаның жағымсыз әсерлерінен қорғау ережелеріне сәйкес салауатты өмір салты дағдыларын қалыптастыруға бейім.

КК6. Пәнаралық ғылымдар саласындағы құзыреттілік

6.1 Химияның тұжырымдамалық және теориялық негіздерін біледі және табиғатты және экономикадағы заңдылықтарды, құбылыстар мен үрдістерді талдауға және синтездеуге білімді қолдана біледі.

               6.2 Математика мен физиканың бастапқы салалары бойынша қоршаған орта ғылымдарының математикалық аппаратын игеру, экология және табиғатты пайдалану туралы ақпаратты өңдеу және талдау үшін қажетті білімді игерген.

               6.3 Биоиндикация және қоршаған орта сапасынаналитикалық бақылау және физика-химиялық әдістерін игерген.

6.4 Биологиялық үрдістердің химиялық негізін және тірі ағзалардың мүшелерімен және әртүрлі жүйелер қызметінің физиологиялық механизімін біледі.

КК7. Жалпы экология саласындағы құзыреттіліктер 

               7.1  Қоршаған ортаның және жаратылыстану концепциясы негіздері, негізгі экологиялық ұғымдарды, заңдылықтар мен құбылыстарды біледі.

               7.2 Экологияның тұжырымдамалық және теориялық негіздерін, оның ғылымдар мен құндылықтардың жалпы жүйесіндегі орнын, даму тарихы мен қазіргі жағдайын біледі.

               7.3 Атмосфераның, гидросфераның, литосфераның, биосфера химиясының құрылысын және химиялық құрамын, химиялық экология негіздерін біледі.

               7.4 Қазіргі заманғы экологиялық мәселелерді, заңды реттеуді және табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануды біледі; Кәсіби мәселелерді шешу үшін экологиялық заңдар туралы білімдерін қолданады.

7.5 Экологиялық қауіпті жағдайларда шешім қабылдау кезінде жүйелік талдауды дамыту үшін міндеттер (сұрақтар)    қоя және қалыптастыра алады.

КК8. Өндірістік экология саласындағы құзыреттіліктер

               8.1 Жаһандық экологиялық мәселелер мен табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану туралы пікірлерді талдай және қалыптастыра білу.

               8.2 Иондаушы сәулеленудің тірі организмдерге әсер ету механизмін, радионуклидтің биосфераға ену көздері мен бағыттарын, сондай-ақ радиоэкологиялық реттеудің принциптері мен нормаларын түсінеді.

               8.3 Өндіріске және қоршаған ортаға зиянды және қауіпті факторлардың әсер ету механизмдерін біледі және қоршаған орта компоненттерін әртүрлі ластаушы заттардан тазартудың тиімді әдістерін таңдай алады.

               8.4 Жоспарланған құрылымдардың немесе шаруашылық қызметтің басқа нысандарының қоршаған ортаға әсерін бағалау мүмкіндігі.

               8.5 Мониторинг, картография және ГАЖ, қоршаған ортаның жағдайын бағалау және жабайы табиғатты қорғау қағидаларын біледі, тиісті іс-шараларды жоспарлауға және өткізуге қатысады.

КК9. Биоэкология және биоресурстар саласындағы құзыреттер

               9.1 Тірі ағзалардың морфологиясының, экологиясының, көбеюінің және географиялық таралуының ерекшеліктерін біледі, олардың табиғаттағы және адамның шаруашылық қызметіндегі ролін түсінеді.

               9.2 Биологиялық алуантүрлілікті анықтау және сипаттау, оны ақпаратты сандық өңдеудің заманауи әдістерімен бағалау дағдыларын және биосфераның тұрақтылығы үшін биоалуантүрліліктің маңыздылығын түсінеді.

               КК10. Қолданбалы экологиялық проблемалар саласындағы құзыреттіліктер

               10.1 Топырақ құрамын және оның климаттық жағдайларға, топыраққа антропогендік әсер ету түрлеріне тәуелділігін біліп, топыраққа жағымсыз әсерлердің алдын алады.

               КК11. Экологиялық оқыту әдістері саласындағы құзыреттіліктер

               11.1 Экологияны оқыту әдістерін, оқытудың қазіргі заманғы білім беру технологияларын біледі және биологияның теориялық және эксперименттік негіздері мен биологияны оқыту технологиялары туралы білімдерін қолданады.

               11.2 Биология мен экологияны оқыту әдістемесін, оқытудың қазіргі заманғы технологияларын біледі.

ҚК12. Теориялық білімдерін тәжірибеде қолдана білу

               12.1 Экологиялық зерттеулердің ғылыми әдістері мен әдістерін тәжірибеде қолданады және зерттеу нәтижелерін жинақтайды.

               12.2 Бақылау мен эксперимент нәтижелерін теориялық талдау әдістерін, компьютерлік модельдеу әдістерін біледі.

               12.3 Далалық және зертханалық жағдайда биологиялық объектілермен жүргізілген бақылаулар мен зерттеулер нәтижелерін теориялық талдау әдістерін біледі. Қоршаған ортадағы ластаушы заттарды анықтай алады, олардың жабайы табиғат пен адамға зияндылық дәрежесін бағалай алады.

               ҚҚ13. Кәсіби қызметке дайын болу.

            13.1 Мамандықтың жоғары әлеуметтік маңызын түсінеді, кәсіби этика қағидаларын сақтайды және кәсіби мәселелерді шешуде мамандардың пәнаралық және ведомствоаралық өзара іс-қимылына қатыса алады.

5

Оқыту тілі

орыс, қазақ, ағылшын

6

Берілетін академиялық дәреже

6В05201 «Экология» білім беру бағдарламасын бойынша жаратылыстану бакалавры

7

Оқыту нәтижелері

Дублин дескрипторларына және 2022 жылғы 20 шілдедегі №2 жоғары білім МЖМБС сәйкес қалыптастырылады.

Дескрипторлар студенттердің қабілеттерін сипаттайтын оқу нәтижелерін көрсетеді:

1) оқылатын саладағы озық білімге негізделген оқылатын саладағы білім мен түсінікті көрсету;

2) білім мен түсініктерді кәсіби деңгейде қолдануға, дәлелдер тұжырымдауға және зерттелетін саланың мәселелерін шешуге;

3) Әлеуметтік, этикалық және ғылыми пайымдауларды ескере отырып, пайымдауларды қалыптастыру үшін ақпарат жинауды және түсіндіруді жүзеге асыруға міндетті;

4) оқытылатын салада оқу-практикалық және кәсіби міндеттерді шешу үшін теориялық және практикалық білімді қолдануға;

5) оқытылатын салада одан әрі оқуды өз бетінше жалғастыру үшін қажетті оқыту дағдылары;

6) ғылыми зерттеулер мен академиялық жазу әдістерін білуге және оларды зерттелетін салада қолдануға;

7) зерттелетін салада фактілерді, құбылыстарды, теорияларды және олардың арасындағы күрделі тәуелділіктерді білу мен түсінуді қолдану;

8) академиялық адалдық принциптері мен мәдениетінің маңыздылығын түсіну.

6В05201«Экология» білім бағдарламасының оқыту нәтижесі болып:

               ОН1. Қазақстанның мемлекеттік қалыптасуы, әлемдегі және Қазақстан Республикасындағы тарихи және қазіргі заманғы саяси жағдай мен әлеуметтік-экономикалық процестер туралы білімді жинақтайды.

               ОН2. Табиғат пен экономикадағы заңдылықтарды, құбылыстар мен процестерді түсіндіру үшін жаратылыстану пәндерінің тұжырымдамалық теориялары мен заңдылықтарын қолданады.

ОН3. Тұлғааралық, мәдениетаралық және өндірістік (кәсіби) қарым-қатынас міндеттерін шешу үшін қазақ, орыс және шет тілдерінде ауызша және академиялық жазбаша сөйлеу дағдыларын көрсетеді.

ОН4. Экологиялық мәдениетті қалыптастыру, экологиялық іс-шараларды ұйымдастыру және білім беру процесінде денсаулық сақтау технологияларын қолдану үшін теориялық білімді пайдаланады

ОН5. Кәсіби қызметте және өздігінен білім алу мақсатында заманауи ақпараттық цифрлық технологиялар мен ғылыми зерттеу әдістерін қолданады

ОН6. Ұйымның әртүрлі деңгейдегі биологиялық жүйелерінің қоршаған ортамен өзара әрекеттесуін түсіндіру үшін негізгі экологиялық ұғымдар мен терминдермен жұмыс істейді.

ОН7. Экологиялық жүйелердің жай-күйін зерттеу, сәйкестендіру, сипаттау және бағалау үшін далалық, зертханалық эксперименттер мен бақылаулар жүргізеді.

ОН8.Экологиялық қауіпсіз технологияларды әзірлеу және енгізу үшін мониторинг, экологиялық картографиялау және ГАЖ нәтижелерін пайдалана отырып, қоршаған ортаның жай-күйін талдайды.

ОН9. Жоспарланған шаруашылық қызмет түрлерінің қоршаған ортаға әсерін бағалайды.

ОН10. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы нормативтік-құқықтық актілерді білетіндігін көрсетеді.

ОН11.Экологиялық жобалау және өндірістік міндеттерді шешу үшін ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, жүйелік талдауды жүзеге асырады.

ОН12. Экологиялық мәдениетті қалыптастыру, экологиялық іс-шараларды ұйымдастыру және білім беру процесінде денсаулық сақтау технологияларын қолдану үшін теориялық білімді пайдаланады.

8

Аккредиттеу

5 жыл (2022-2027)

9

Рейтинг

27 (2023)